Divan edebiyatının son dönem şahsiyetlerinden olan Enderunlu Vâsıf, isminin geçtiği hemen bütün kaynaklarda, yüz yıl önce Nedîm’in açmış olduğu çığırda yürüyen bir şair olarak tanımlanır. Enderunlu Vâsıf, sıklıkla vurgulanan müstehzî, pervasız, laubali tavırların yanında, bazı şiirlerinde hayatı ve sanatı aynı nispette ciddiye alan vakur ve mütevekkil bir tip hatta “terk” ve “azadelik” peşinde koşan bir sufî olarak oldukça farklı ruh hâlleri ile karşımıza çıkar. Enderunlu Vasıf’ın ruhunda yer alan bu ikircikli yapı, “Gider Redifli” müseddesinde de görülmektedir. Vasıf, bu müseddesi tasavvufi bir söylemle ele almıştır. Enderunlu Vasıf’ın Divan Edebiyatı’ndan Modern Türk Edebiyatına geldiğimiz zaman Türk edebiyatının mihenk taşlarından olan Ahmet Hamdi Tanpınar’da da benzer benzer bir durumu görürüz. Edebiyat tarihçiliğinin yanında şair, öykü ve roman gibi birçok türde kaleme alan Ahmet Hamdi Tanpınar’ın, Erzurumlu Tahsin Hikâyesi’nde Enderunlu Vâsıf’ın etkilerini görmek mümkündür. Ahmet Hamdi Tanpınar’ın Erzurumlu Tahsin Hikâyesi’nin başkahramanı Tahsin de tıpkı Enderunlu Vâsıf gibi müstehzi, pervasız ve laubali tavırlarının yanında; dünyayı tasavvufî söylemle değerlendiren mistik bir tip olarak iki farklı ruh hâliyle karşımıza çıkar. Öyle ki hikâyedeki yabani tavırları ve deruni söylemleriyle dikkat çeken Tahsin, şehirdeki zelzelenin ardından tüm sözlerinin arka diplerindeki gerçeklerin doğruluğunu hikâyenin sonunda ara ara sohbet ettiği kahraman anlatıcıya fark ettirir. Ahmet Hamdi Tanpınar üslûbunun ardına sakladığı iki ayrı ben ile Enderunlu Vâsıf ı okurlara hissettirir. Çalışmamızda, Ahmet Hanmdi Tanpınar’ın Erzurumlu Tahsin hikâyesindeki tasavvufi söylemlerden hareketle hikâyenin başkahramanı Erzurumlu Tahsin’in üzerinde etkili olan Enderunlu Vâsıf’ın sufî ruh tahlîli üzerinde durulacaktır.
The Enderunlu, one of the late personalities of Divan literature, is described as a poet walking on the grounds that Nedîm opened a hundred years ago in almost all the sources of the name. In addition to the frequently emphasized obscenity, reckless, laubali attitudes, Enderunlu Výsýf stands out with quite different souls as a sufi who pursues "abandonment" and "altruism" in some of his poems as a dignified and mutant type of life and art. This ambivalent structure, which takes place in the spirit of the Enderunlu Vasıf, is also seen in the "Reducing Expense". The qualification has taken this mystery with a mystical discourse. When we come to the Modern Turkish Literature from the Divan Literature of the Enderunlu Vasıf, we see a similar situation in Ahmet Hamdi Tanpınar, which is the cornerstone of Turkish literature. In addition to literary historiography, it is possible to see the effects of Ahmet Hamdi Tanpınar, a retired writer, such as poet, story and novel, in the Erzurumlu Tahsin Hikâyesi, Enderunlu Vâsıf. Tahsin, the protagonist of Ahmet Hamdi Tanpınar's Erzurumlu Tahsin Tale, besides his obscene, reckless and laubali attitudes just like Enderunlu Vaþýf; as a mystical type that evaluates the world with mystic discourse, there are two different mental states of opposition. So much so that Tahsin draws attention with the wild attitudes and the deep discourses in the story, and the hero tells the story of the truth of the truth behind all of his words after the zelzelen in the city. Ahmet Hamdi Tanpınar feels readings to the Enderunlu Vasif with two separate hides behind the stylist. In our work, we will focus on the Sufi soul evangelism of Enderunlu Vâsıf, which is influential on Erzurumlu Tahsin, the protagonist of the story, moving from the mystical discourses of Ahmet Hanmdi Tanpinar's story about Erzurumlu Tahsin.
By subscribing to E-Newsletter, you can get the latest news to your e-mail.